Chuyên gia phân tích lý do khiến giới trẻ kết hôn, sinh con muộn và những hệ lụy đi kèm

Ngại cưới vì áp lực 'cơm áo, gạo, tiền'

Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc mới đây đã ký Quyết định số 588 phê duyệt "Chương trình điều chỉnh mức sinh phù hợp các vùng, đối tượng đến năm 2030".

Một trong số nội dung hỗ trợ đáng chú ý đó là tư vấn, cung cấp dịch vụ hôn nhân và gia đình như: Phát triển các câu lạc bộ kết bạn trăm năm, hỗ trợ nam, nữ thanh niên kết bạn; tư vấn sức khỏe trước khi kết hôn; khuyến khích nam, nữ kết hôn trước 30 tuổi, không kết hôn muộn và sớm sinh con, phụ nữ sinh con thứ hai trước 35 tuổi...

Phụ nữ nên sinh con ở độ tuổi nào là thích hợp nhất? (Ảnh minh họa).

Ở góc độ chính sách, khuyến khích trên nhằm duy trì vững chắc mức sinh thay thế trên toàn quốc, góp phần thực hiện thành công Chiến lược Dân số Việt Nam đến 2030. 

Tuy nhiên ở góc độ thực tiễn, mỗi người lại có quan điểm khác nhau đối với việc cưới hỏi và sinh con. Người thì mong mỏi kết hôn sớm, người lại vẫn hài lòng với cuộc sống độc thân và coi hôn nhân đòi hỏi nhiều trách nhiệm nặng nề.

Liên quan đến vấn đề này, trao đổi với chúng tôi, PGS - TS Lê Quý Đức - nguyên Phó Viện trưởng Viện Văn hóa cho rằng, hiện nay có hai xu hướng một là lấy vợ (chồng) rất sớm. 

PGS - TS Lê Quý Đức - nguyên Phó Viện trưởng Viện Văn hóa.

Xu hướng thứ hai là kết hôn rất muộn, hoặc là không kết hôn, thậm chí sẵn sàng làm bà mẹ đơn thân.

Ông Đức phân tích có nhiều nguyên dẫn đến tình trạng kết hôn, sinh con muộn. Thứ nhất nhiều người ưu tiên đến chăm lo đời sống kinh tế trước rồi mới tính đến chuyện lập gia đình.

"Hiện nay thu nhập đầu người ở Việt Nam nhìn chung là vẫn còn thấp, như thế không đủ để tiến tới việc kết hôn và sinh con sớm. Lập gia đình sớm, sinh con ra sớm nhưng kinh tế cơm áo, gạo, tiền thiếu hụt đầu này đầu kia thì làm sao tạo cuộc sống tốt đẹp cho con.

Thực tế hiện nay rất nhiều trẻ em bị cha mẹ trẻ bỏ rơi vì không thể nuôi nổi sau khi sinh ra", ông Đức nói.

Thứ 2, nhiều phụ nữ hiện nay chưa muốn kết hôn sớm, họ muốn để bản thân tự do "bay nhảy" làm những gì mình thích, mình đam mê rồi sau đó mới kết hôn.

"Trước đây, lấy nhau về vợ chồng có nghĩa vụ sinh con cho dòng họ nhưng bây giờ đời sống đi lên, người phụ nữ có xu hướng sinh con muộn. Họ muốn có thêm thời gian để tận hưởng cuộc sống riêng tư, nghĩ đến bản thân mình nhiều hơn".

Thứ 3, hiện tại đang có xu hướng sinh con ít, chỉ sinh một đến hai con nên nhiều người sinh con muộn.

"Nhiều trường hợp nuôi con một mình cũng không vấn đề gì. Nhưng thực sự những đứa trẻ lớn lên trong gia đình mà cha hoặc mẹ nuôi con một mình (dù vì bất cứ lý do gì) tất nhiên khó phát triển hoàn thiện so với những trẻ khác có gia đình đầy đủ cả bố và mẹ".

Ngoài những lý do trên thì bạo lực gia đình và việc bất bình đẳng giới cũng là một trong những nguyên nhân khiến nhiều người ngại kết hôn và sinh con.

Những hệ lụy kết hôn muộn

PGS - TS Lê Quý Đức cho rằng, kết hôn và sinh con muộn có những tác động tiêu cực đến chính bản thân người đó và cho xã hội.